Resultaten van de Burgertop Amsterdam

Managementsamenvatting en aanbevelingen

(uit het eindverslag)

Op 6 juni 2015 vond de eerste Burgertop Amsterdam plaats. Op deze dag kwamen bijna 250 Amsterdammers bij elkaar om aan 35 ronde tafels te praten over thema’s die zij belang- rijk vonden voor hun buurt, wijk en de stad. De Burgertop leverde 57 ideeën en plannen op. De deelnemers zijn zo veel mogelijk met deze plannen zelf aan de slag gegaan. Daarnaast hebben de vrijwilligers van de Burgertop deze plannen gepresenteerd aan het college, de gemeenteraad en bij alle zeven bestuurscommissies in de stad. De Burgertop Amsterdam is een onafhankelijk initiatief en was alleen mogelijk met de hulp van ongeveer honderd vrijwilligers, Amsterdamse bedrijven en organisaties. Het initiatief is ge- nomen net na de gemeenteraadsverkiezingen in 2014.

Concreet waren er twee aanleidingen voor de Burgertop. Eén: onze zorgen over het lage opkomstpercentage bij de verkiezingen. Twee: het plan dat GroenLinks en D66 tijdens de onderhandelingen presenteerden om een deel van het collegeakkoord wit te laten en later met burgers in te vullen. Na aanleiding van ons opinieartikel in het Parool kwam de eerste groep vrijwilligers bij elkaar om te praten over een burgertop.

We werkten met vijf kernwaarden:

• een onafhankelijke burgertop,
• met volwaardige representatie,
• waarbij mensen mee organiseren op persoonlijke titel,
• dus geen spreekbuis voor belangengroepen,
• en elke inwoner is een Amsterdammer, los van zijn/
  haar formele status.

Om voor een zo goed mogelijke afspiegeling van de Amsterdamse samenleving te zorgen, vroegen we gemeente te helpen bij het uitnodigen van deelnemers. Daar wilde de gemeente niet aan meewerken, dus besloten we zelf een actieve campagne op te zetten. Belangrijke middelen daarbij waren ons netwerk van 20 ambassadeurs, sociale media, bekendmakingen op straat en lokale media zoals Het Parool, AT5, AmsterdamFM, de Echo en Dichtbij.nl.

Bredere ontwikkeling

De Burgertop Amsterdam past in een bredere ontwikkeling van onze samenleving. Op vele manieren, in binnen- en buitenland, zoeken mensen naar manieren om burgers meer zeggenschap te geven in besluitvorming. Vaak zijn het burgers zelf, die daartoe het initiatief nemen, soms doen overheden dat ook. Nieuwe digitale toepassingen maken het mogelijk om informatie beter te ontsluiten, mensen sneller met elkaar in contact te brengen voor ideevorming en op andere manieren besluiten te nemen.

De vraag wordt ook steeds actueler of de huidige ervaringen die mensen opdoen met democratie, voldoende is om burgers geïnteresseerd te houden in hoe de huidige democratie functioneert. De Vlaamse schrijver David Van Reybrouck noemt dit het ‘democratische vermoeidheidssyndroom’. Aan de andere kant doen veel mensen dagelijks allerlei democratische ervaringen op: kiezen van vakantiebestemming in je gezin, opzetten van een energiecorporatie, het thema voor het klassenfeest kiezen. We noemen dit alleen niet altijd democratie, maar in de kern gaat het om een combinatie van gesprek en besluitvorming. Hoe kunnen we de komende jaren de formele en informele democratie beter bij elkaar brengen? Dat is volgens ons een van de centrale vragen.

Aanbevelingen

Graag geven we op basis van onze ervaringen met de Burgertop Amsterdam een aantal ideeën mee, maar we willen daar niet te resoluut in zijn. We hebben de burgertop met veel plezier, energie, uitdagingen en dynamiek georganiseerd. Het is echter een formule die volgens ons niet automatisch herhaald moet worden in de vorm zoals deze heeft plaatsgevonden. Behalve een erg bijzondere dag, is de Burgertop Amsterdam ook een zoektocht, een laboratorium voor het onderzoeken van onze denkkracht als burgers en onze democratische waarden. We nodigen iedereen uit om verder te gaan met deze tocht.

Vijf aanbevelingen aan mensen die een vergelijkbare burgertop willen organiseren:

1. Ga op zoek naar een opzet die het beste past bij het moment dat zich aandient en bij de energie van de groep mensen die meehelpt;
2. Zoek naar manieren om als organiserende partij de diversiteit waar je voor staat, zelf te doorleven;
3. Veel mensen, organisaties en bedrijven zijn bereid om te ondersteunen, het is goed om op tijd mensen als fondsenwervers daarvoor beschikbaar te hebben;
4. Diversiteit van de deelnemers bereiken is heel hard werken. Leg verbindingen met mensen uit alle geledingen van de stad;
5. Staar je niet blind op loting van deelnemers als middel om diversiteit te bereiken. De ervaring van andere burgertoppen leert dat minder dan 10% van de mensen die zijn uitgenodigd, daadwerkelijk op komt dagen.

Vijf aanbevelingen aan de gemeente (politiek, bestuur en ambtenarij):

1. De Burgertop en vergelijkbare door burgers georganiseerde bijeenkomsten zijn geen ‘participatie van onderop’ maar manieren om op een constructieve wijze de zeggenschap van burgers te vergroten, wees je daar bewust van;
2. Heb de moed om van te voren aan te geven wat je concreet met de resultaten gaat doen, dat zal de bereidheid van burgers om constructief mee te doen verhogen;
3. Besluit je als gemeente om te ondersteunen, stel dan snel een enthousiaste ambtenaar aan, die verbinder kan zijn. Dat geeft helderheid voor iedereen;
4. Sponsor vooral in natura, in de kern heeft een burger- top of vergelijkbaar initiatief geen geld nodig maar middelen, zoals een locatie, ondersteuning bij benaderen van Amsterdammers, etc.
5. Laat een burgertop nooit speelbal van een politiek spel worden, daar is de denkkracht van burgers te waardevol voor.